Zostań honorowym krwiodawcą już dziś
Co to jest krew i dlaczego jest potrzebna?
Krew płynąca w żyłach i tętnicach jest źródłem sił życiowych u każdego człowieka już od momentu poczęcia. Jest żywą tkanką złożoną z komórek - krwinek czerwonych, białych i płytkowych, które zawieszone są w części płynnej krwi zwanej osoczem. Krew jest całym światem samym w sobie. Jej składniki tworzą wysoko-rozwinięty system obronny i transportowy, od istnienia którego zależy nasze życie i zdrowie.
Każdy składnik krwi ma swoje odrębne zadanie:
- krwinki czerwone transportują tlen do komórek ciała;
- osocze przenosi różne białka (w tym przeciwciała i czynniki krzepnięcia krwi) oraz składniki odżywcze (np. glukozę);
- krwinki białe są jednym z elementów systemu obronnego skierowanego przeciwko czynnikom powodującym choroby;
- płytki krwi biorą udział w zatrzymywaniu krwawienia.
Krew transportuje również rozmaite produkty przemiany materii z komórek i narządów do miejsc, w których są wydalane. W krwioobiegu dorosłego człowieka krąży około 5 litrów krwi.
W ciągu roku w Polsce konieczne jest dokonanie około miliona transfuzji. Krew jest potrzebna codziennie, w dużych ilościach ponieważ jest bezcennym lekiem, którego mimo wielu prób i postępu w nauce nie udało się wytworzyć syntetycznie. Jest niezbędna nie tylko ofiarom wypadków, ale także cierpiącym na szereg poważnych chorób. Przetaczana podczas transfuzji lub podawana w postaci przetworzonych preparatów, pozwala ratować życie i zdrowie.
Rozwiej swoje wątpliwości, czyli chcę oddać krew, ale...
... mam za mało czasu i to jest zbyt kłopotliwe.
Nawet jeśli jesteś bardzo zapracowaną osobą, to z pewnością uda Ci się wygospodarować chociaż cząstkę czasu na wizytę w punkcie krwiodawstwa. Gdy tylko uświadomisz sobie, ile dobra w ten sposób wyświadczysz okaże się, że te kilka godzin w roku wcale nie jest dużym wyrzeczeniem. W Polsce działa blisko 300 stacji poboru. Z pewnością któregoś dnia właśnie będziesz w pobliżu, a wtedy... nie musisz się wcześniej umawiać - po prostu wejdź.
... boję się.
Za pierwszym razem każdy się trochę boi - to naturalne. Ale szybko przekonasz się, że obawy były zupełnie bezpodstawne. Nakłucie nie będzie bolesne - stosuje się w tym celu specjalnie ostrzone i profilowane igły. Nie przejmuj się również jeśli nie cierpisz widoku krwi - wokół siebie będziesz widzieć tylko uśmiechnięte twarze personelu. Wiele osób oddawało krew nawet ponad 100 razy - do tego naprawdę nie trzeba być supermanem.
... nie będziecie chcieli mojej krwi ponieważ mam pospolitą grupę "0".
Codziennie potrzeba krwi od ponad 10 tysięcy dawców. Każda kropla krwi, niezależnie od grupy, jest na wagę złota - nigdy nie wiadomo, która grupa będzie w danym momencie najbardziej potrzebna i której może zabraknąć. Skoro grupa "0" występuje tak często, to znaczy, że równie duże jest na nią zapotrzebowanie. Grupa "0" jest szczególnie cenna także z tego powodu, że można ją przetaczać również wówczas, gdy zabraknie krwi innych grup.
... mam za mało krwi i to mnie osłabi.
Przeciętnie w żyłach dorosłego człowieka płynie około 5-6 litrów krwi. A jednorazowa donacja to zaledwie 450 ml. Nie odczujesz z tego tytułu żadnych dolegliwości. Proces uzupełniania rozpocznie się zanim wyjdziesz z punktu krwiodawstwa i dlatego możesz od razu wrócić bezpośrednio do swoich codziennych obowiązków. Przed pobraniem każdego kandydata bada lekarz. Granicą wieku dla dawców jest przedział 18-65 lat.
... czy od krwiodawstwa się chudnie lub tyje i czy jeśli raz zacznie się oddawać krew to czy trzeba będzie to robić zawsze?
Tego typu obawy, mimo że są zupełnie bezpodstawne, to bardzo często powracają w pytaniach od przyszłych krwiodawców. Oddawanie krwi nie spowoduje wzmożonego jej wytwarzania. Nic Cię nie zmusza do regularnych donacji - oddanie krwi wywiera taki sam wpływ na jej produkcję, jak krwawienie z nosa, miesiączka czy skaleczenie w palec. Wielu systematycznych dawców oddaje krew regularnie nawet 6 razy w roku i robi to tylko dlatego że tak postanowili. Często podobne wątpliwości mają także np. sportowcy. Uprawianie sportu w żadnym wypadku nikogo tu nie dyskwalifikuje, a donacja nie wpłynie ujemnie na wyniki sportowe.
... mogę zarazić się AIDS.
Jeśli chodzi o AIDS i inne choroby przenoszone przez krew, to jednego jesteśmy pewni, podczas poboru nie ma możliwości zakażenia. Wyposażenie stacji krwiodawstwa jest całkowicie sterylne, a krew od każdego dawcy pobierana jest za pomocą sprzętu jednorazowego użytku.
... ostatnio chorowałem i brałem leki.
Nie wszystkie leki mają wpływ na jakość krwi, ale istnieje prawdopodobieństwo, że trzeba będzie trochę poczekać z oddaniem krwi. Zasięgnij informacji w punkcie krwiodawstwa, czy biorąc dany lek możesz oddawać krew. Bez wątpienia nie możesz oddawać krwi podczas ostrej choroby lub przez pewien czas po poważnym zabiegu chirurgicznym. Nie pobiera się nigdy krwi od osób, których stan zdrowia budzi wątpliwość. Każdego kandydata na dawcę bada lekarz, aby mieć pewność, że upust krwi będzie dla dawcy bezpieczny.
... nikt nigdy mnie o to nie prosił.
W takim razie my prosimy Cię teraz. Nie wahaj się dłużej. Twoja krew - to dar życia - to najcenniejsze co możesz podarować. Pomyśl tylko, że możesz w ten sposób ocalić życie choremu dziecku, ofierze wypadku lub pacjentowi na stole operacyjnym.
Kto może zostać krwiodawcą?
Obowiązująca w medycynie od czasów starożytnych zasada primum non nocere (przede wszystkim nie szkodzić) nie straciła na aktualności i jest naczelną zasadą także w służbie krwi. Zapewnienie bezpieczeństwa dawcy i bezpieczeństwa biorcy, zgodnie z zasadami kwalifikowania, określonymi przez Krajowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, jest obowiązkiem każdego punktu krwiodawstwa. Aby stwierdzić, czy upust krwi nie spowoduje uszczerbku na zdrowiu dawcy oraz czy przetaczana krew nie będzie przyczyną zakażenia biorcy wszyscy krwiodawcy poddawani są badaniom lekarskim i laboratoryjnym.
Granicą wieku dla dawców jest przedział 18-65 lat. Jednorazowa donacja nie przekracza 450 ml i nie może odbywać się częściej niż raz na 2 miesiące.
KTO NIE MOŻE ZOSTAĆ KRWIODAWCĄ?
Krwiodawcą nie może zostać nosiciel wirusa HIV oraz nosiciele wirusów zapalenia wątroby typu B i C, a także osoby zakażone chorobami wenerycznymi. Wyklucza się osoby z tzw. grup podwyższonego ryzyka m.in. narkomanów, homoseksualistów oraz ludzi mających liczne kontakty seksualne z wieloma partnerami. Dawcami krwi nie mogą być osoby chore na gruźlicę, choroby krwi, choroby serca i naczyń krwionośnych, choroby układu nerwowego, choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego, a także osoby z przewlekłymi chorobami układu oddechowego, pokarmowego, moczowego, skóry; chorzy na choroby tropikalne, a także alkoholicy. Nie kwalifikują się również osoby leczone hormonem wzrostu, po przeszczepie rogówki lub posiadający w swojej rodzinie chorego na chorobę Creutzfeldta-Jakoba.
Nie można oddać krwi w ciągu 6 miesięcy po zabiegu operacyjnym oraz w ciągu 12 miesięcy po przetoczeniu krwi lub po wykonaniu tatuażu, przekłuciu różnych części ciała, akupunkturze. Przez okres 12 miesięcy nie mogą oddawać krwi osoby powracające z Afryki Środkowej i Zachodniej, Tajlandii, a także osoby zwolnione z zakładów karnych.
Pamiętaj, aby powiadomić lekarza o wszystkich wątpliwościach dotyczących stanu Twojego zdrowia. Możesz w ten sposób uchronić zdrowie swoje oraz przyszłego biorcy.
Pobór krwi - jak to będzie wyglądało?
Mamy nadzieję, że udało nam się przekonać Cię do honorowego krwiodawstwa. Teraz czas na działanie. Niektórzy swoją pierwszą donację odkładają na jakąś szczególną okazję np. 18-te urodziny, zdany egzamin na prawo jazdy, narodziny dziecka itp, a dla innych jest to po prostu spontaniczny impuls. Nie będziesz mieć większych kłopotów z dotarciem do punktu poboru - w Polsce jest ich blisko 300.
Wyobraź sobie, że już jesteś na miejscu - teraz wszystko pójdzie "z górki". Po rejestracji, wypełnisz specjalny kwestionariusz i oddasz próbkę krwi do analizy. Teraz czeka Cię wstępne badanie oraz rozmowa z lekarzem kwalifikującym. Wszystkie te zabiegi podejmuje się aby mieć pewność, czy upust krwi nie zagraża Twojemu zdrowiu i czy Twoją krew można bezpiecznie przetoczyć biorcy. Gdy już okaże się, że wszystko jest w porządku pod opieką personelu stacji przejdziesz do jakże wyczekiwanego punktu kulminacyjnego.
Nie obawiaj się bólu ani innych nieprzyjemnych doznań. Wkłucie igły w żyłę, kilkanaście minut spędzonych na wygodnej leżance, wyjęcie igły, zaciśnięcie miejsca ukłucia, pobranie słodyczy jako posiłek regeneracyjny - ekwiwalent za utracone kalorie i to wszystko. Kilkanaście minut - tylko kilkanaście, mały epizod z naszego dnia, a dla kogoś, komu przetoczona zostanie nasza krew to życie, być może całe życie.
Pragniemy jednocześnie przypomnieć, że krążący w niektórych środowiskach pogląd, że w trakcie oddawania krwiodawca może ulec zakażeniu jest całkowitym nieporozumieniem. Wszystkie sprzęty użyte podczas poboru np. igły, strzykawki, waciki, oraz pojemniki do przechowywania krwi są jednorazowego użytku. Dlatego nie obawiaj się, że w czasie pobrania zakazisz się wirusowym zapaleniem wątroby, wirusem HIV lub inną chorobą przenoszoną przez krew. Trzykrotne odkażanie zgięcia łokciowego skutecznie zapobiega zakażeniom bakteryjnym w miejscu wkłucia igły do żyły.
Honorowe krwiodawstwo kieruje się zasadą "non profit", jest bezinteresownym, dobrowolnym aktem. Jeżeli spytasz, co na tym zyskujesz odpowiemy Ci: "Satysfakcję". Ale prawdą jest także, że oddając regularnie krew zyskujesz poczucie bezpieczeństwa - wszakże przystępując do kolejnych donacji znajdujesz się pod stałą kontrolą lekarza a pomyślne przejście procedury kwalifikacyjnej jest świadectwem dobrego stanu zdrowia.
Gdzie można oddawać krew?
Od lat pięćdziesiątych - od kiedy PCK przekazał administracji państwowej sieć stacji krwiodawstwa - za sprawy związane z poborem i przetwarzaniem krwi odpowiada służba krwi podległa Krajowemu Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Warszawie. Zadzwoń do najbliższego regionalnego centrum KiK i tam spytaj, gdzie w Twojej miejscowości znajduje się najbliższy punkt poboru. Na terenie Polski, przeważnie w sąsiedztwie szpitali, działa ich blisko 300. Pamiętaj tylko, aby mieć ze sobą dowód osobisty. Możesz przyjść w poniedziałek - nie musisz się wcześniej umawiać. Dlatego zachęcamy: nie wahaj się dłużej - dla Ciebie ten krok to satysfakcja, a dla potrzebujących Twojej krwi - bezcenny dar życia.